KAZAKİSTAN’IN 3. BÜYÜK TEDARİKÇİSİ: TÜRKİYE

Türkiye’nin Kazakistan’a genel ihracatı dalgalı bir seyir izlemektedir. 2015 yılında yaklaşık 750 milyon dolar olan ihracat, 2016 yılında 624 milyon dolar olarak kaydedilmiştir. 2017 yılında ihracat % 19,6 artışla 746 milyon $ seviyesinde gerçekleşmiştir.2018 yılında 695 milyon $ olan ihracatımız 2019 yılında 900 milyon $  ve 2020 Ocak-Mayıs döneminde ise 338,2 milyon $ olarak hesaplanmıştır.  İki ülke arasındaki ticaret incelendiğinde, Türkiye aleyhine dış ticaret açığı verildiği gözlenmektedir. Dış ticaret açığı 2019 yılı itibariyle 2.104 milyon dolar.

Kazakistan’ın en büyük tekstil ürünleri tedarikçisi 160 milyon $ değerinde ithalat ve %43,8 pay ile Çin’dir. Türkiye, %7,8 pay ve 28,4 milyon $ ile Kazakistan’ın 3’üncü büyük tedarikçisidir.

Kazakistan’a 2017 yılında %13,8 azalışla 85 milyon $ değerinde hazır giyim ve konfeksiyon ihracatı gerçekleşti. 2018 yılında ise hazır giyim ve konfeksiyon ihracatı % 20,4 artışla 102 milyon $ olmuştur. 2019 yılında %38,3 artış ile 165,6 milyon $ olan hazır giyim ve konfeksiyon ihracatı 2020 Ocak-Mayıs döneminde ise 59,1 milyon $ olarak gerçekleşti.

Gerçekleştirilen ihracattaki ürün grupları arasında; erkek giyim, kadın giyim, spor ve dış giyim, spor ve yüzme giyim, bebek giyim ürünlerinin yanı sıra çorap ve aksesuarlar yer alıyor.

Kazakistan’a 2017 yılında %151,4 artış ile 60 milyon $ değerinde tekstil ve hammaddeleri ihracatı gerçekleşti. 2018 yılında tekstil ve hammaddeleri ihracatı % 20,8 artış ile 72 milyon $, 2019 yılında ise %132,8 oranında düşüş ile 31 milyon $, 2020 Ocak-Mayıs döneminde ise 9,6 milyon $ olarak gerçekleşmiştir.

Tekstil ve hammadde ihracatında ise; iplik dokuma kumaş, örme kumaş ve elyaf yer almaktadır.

Türkiye Kazakistan’ın bağımsızlığını aynı gün tanıyan ilk ülke oldu

Türkiye ile Kazakistan arasındaki ortak tarihi, kültürel ve manevi bağlar iki ülke arasındaki ilişkilerin büyük ölçüde geliştirilmesini sağladı. Bağımsızlığını kazanmasının ardından Kazakistan ile imzalanan çok sayıda anlaşma ve protokolle çeşitli alanlardaki ilişkiler ve işbirlikleri esaslarında düzenlemelere gidildi.

Türkiye ile Kazakistan arasındaki siyasi ilişkilerin ulaştığı düzeye paralel olarak Kazakistan, Türkiye’nin bölgedeki en önemli siyasi ve ekonomik ortaklarından biri haline gelmiştir.

Türkiye’nin yaklaşık 4 katı büyüklüğünde ve dünyanın en büyük yüzölçümüne sahip 9’uncu ülkesi olan Kazakistan doğal kaynak açısından çok zengindir. Bu faktör ekonomide belirleyici rol oynuyor.

İhracatta başlıca kalemler petrol ve petrol yağları, doğalgaz, metal cevherleri ve metalden mamul ürünler, buğday ve diğer tarım ürünleri ve kimya sanayii ürünleri olup, ithalatta makine ve ekipmanlar, taşıt araçları, metal mamuller, kimya ve gıda sanayii ürünleri ön plana çıkmaktadır.

Kazakistan 37 milyar dolar ile dünyanın en büyük 52. ihracatçısı ve 25 milyar dolar ile dünyanın en büyük 65. ithalatçısıdır. Ülkenin en büyük ithalatçısı Rusya iken en büyük ihracat pazarı İtalya ve Çin’dir.

Avrasya Gümrük Birliği ile Kazakistan‘da Ortak Gümrük Tarifesi

2010 yılında Rusya Federasyonu, Kazakistan ve Belarus arasında kurulan Avrasya Gümrük Birliği ile birliğe üyeler arasında gümrükler sıfırlanırken, üçüncü ülkelere yönelik ortak gümrük tarifesi uygulaması başlamıştır. Bu birliğe daha sonra Ermenistan ve Kırgızistan da katıldı. Buna göre, örneğin, örme kadın kaban ve montlarında %10, pamuklu ve suni sentetik elbiselerde %10 vergi uygulanmaktadır.

Türkiye Ekonomi Bakanlığı’nın verilerine göre bu ülkede Türk sermeyeli 600 firma bulunuyor. Bu firmalar 15 binden fazla kişiyi istihdam ediyor. Kazakistan’da Türk mütahhitlerince 2016 Mart ayı itibariyle toplam 21 milyar Dolar değerinde 475 proje üstlendi. Bu ülkeden Türkiye’ye gelen uluslararası doğrudan  yatırım tutarı 681 milyon dolardır.